بررسی آثار هیچکاک/ بدنام (notorious)

اندرو ساریس می گوید:« بعضی فیلم ها عمر می‌کنند، بعضی فیلم ها تاریخ مصرف کمی دارند. فیلم های هیچکاک، چه خوب و چه بد، به دسته اول تعلق دارند.»

 بدنام جزو فیلم های شاخص هیچکاک به حساب می آید که همچون اغلب آثار هیچکاک موضوع شرکت زن و مرد و همکاری آن ها در انجام کاری را به تصویر می‌کشد و جالب اینجاست که هربار به دلیل بی توجهی یا بی‌علاقگی یکی از دو طرف، اوج گیری رابطه به تأخیر می‌افتد. مسئله مورد توجه در بدنام جاسوسی نیست، بلکه مورد اهمیت، ریاکاری، تظاهر، تمایز و فسادی است که مسئله جاسوسی به فیلم تحمیل می‌کند. آلکس سباستین حسود است، البته قابل توجیه، او در داستان از جانب محبوبه‌ی خود مورد خیانت قرار می‌گیرد. دولین احساس می‌کند که آلیشا به او خیانت می‌کند. آلیشا فکر می‌کند که از جانب دولین و پدرش به وی خیانت شده و افراد دیگر فیلم معتقدند که آلیشا به دلیل امتناع از شهادت به نفع پدر نازی خود به وی خیانت کرده است. مادر الکس نیز گمان می‌کند که پسرش با ازدواج با آلیشا به او خیانت کرده است. همه این بی‌ثباتی ها، جملگی مشغله های محوری فیلم هستند.

رابطه رمانتیک بین آلیشا و دولین، رسومات سینمایی دهه چهل را تعیین می‌کند. زوجین برای مدت مدیدی در فیلم از هم جدا نگاهداشته شده‌اند و دیدار آن ها به ملاقات های کوتاه و زودگذری محدود شده است که طی آن غرور جریحه‌داری بر هر دو طرف مستولی شده و مانع بروز احساسات واقعی‌شان می‌شود.

نکته دیگری که می‌توان به آن اشاره کرد این است که فیلم بدنام و همچنین فیلم روح، دو فیلمی هستند که طی آن سیمای مادر به وحشتناک ترین شکل موجود ترسیم شده‌است.

از لحاظ فنی نیز حرکت دوربین و ترکیب‌بندی کادر در بدنام کراراً تم های اصلی فیلم( پنهان کاری، بدگمانی و خیانت) را تقویت می‌کند. در میان نمونه‌های بی‌شماری از ذوق هنری بصری و قابل ذکر فیلم، نماهای نقطه نظر نامتعادل آلیشیا است که انعکاسی از اثرات مستی در ابتدای فیلم و حالت اغمای ناشی از مسموم شدن وی در انتهای فیلم است، نماهای درشت از کلیدها، بطری های شراب، فنجان های قهوه و شمعدان ها که جملگی به عنوان ابزارهای تخلف در فیلم عمل کرده و تعرض پنهانی را در سطوح مختلف کشف می‌کنند. شیوه فیلمبرداری از دولین درحالی که پشت به دوربین کرده به منظور انکار تقرب تماشاگر به وی و نهایتاً مشهورترین نمایی که حضور کلیدها در دست آلیشیا در مجلس مهمانی را با حرکت دوربین از بالا و از نمای دور به نمای خیلی درشت از کلیدها موکد می‌سازد. هیچکاک با یک شیوه نبوغ آمیز و ابتکاری فرم بدنام را به محتوای آن متصل نموده است.

چکیده‌ای از مطالب پیرامون فیلم بدنام برگرفته از کتاب همیشه استاد

جهت دنبال کردن مطالب بیشتر پیرامون بررسی آثار سینماگران به کانال تلگرامی نسل چهارم مراجعه کنید به آدرس nasle4rom@